Depi fevriye 2022, lagè ant Larisi ak Ikrèn lakòz dè milye moun mouri, milyon moun kite kay yo, epi anpil destriksyon fèt. Konfli sa a, ki depase fwontyè Ikrèn, boulvèse lòd mondyal la, febli ekonomi mond lan, epi relanse tansyon jeyopolitik ant Loksidan ak Larisi. Aprè plizyè tantativ negosyasyon ki echwe, yon espwa pou lapè parèt ak nouvo demach ansyen prezidan ameriken an, Donald Trump.
Donald Trump, ki gen yon apwòch diferan nan diplomasi, fè konnen li pare pou l entèvni kòm medyatè ant Moskou ak Kyèv. Diskou li a, ki chaje ak pratik, montre yon volonte pou l kraze estatuko a epi louvri yon kanal dyalòg dirèk ak Vladimir Poutine ak Volodymyr Zelensky. Èske Trump ka reyalize sa lòt lidè yo pat ka fè ?
An reyalite, pandan manda li a, Trump te montre li gen yon relasyon espesyal ak Poutine. Men, malgre kritik yo, li klè ke fason li fè negosyasyon yo, ki sanble ak biznis, ta ka yon avantaj pou jwenn yon antant. Li ta ka, pou egzanp, pwopoze kèk garanti sekirite pou Larisi pandan li soutni souverènte Ikrèn, epi jwenn yon antant sou kesyon enpòtan tankou estati teritwa okipe yo ak leve kèk sanksyon pwogresivman.
Sepandan, gen anpil baryè ki ka bloke demach sa a. Premyèman, Ewòp ki toujou soutni Ikrèn, ka ezite aksepte yon antant ki pa respekte tout demand Kyèv yo. Dezyèmman, Larisi ka wè demach sa a kòm yon opòtinite pou l pran tan oubyen jwenn avantaj estratejik. Anndan Etazini menm, Trump dwe konvenk administrasyon aktyèl la epi evite politikman itilize kesyon sa a kòm yon zam pou kanpay elektoral li.
Istwa montre nou ke lapè mande kouraj, pasyans ak yon vizyon klè. Si Donald Trump rive fè yon premye pa pou yon seselfe dirab, inisyativ li ka pa sèlman soulaje soufrans imen yo men tou amelyore imaj li sou sèn entènasyonal la. Kèlkeswa sa, li enpòtan pou n sonje ke chak pa ki fèt pou lapè, kèlkeswa moun ki fè l, merite sipò.
Ann swete ke espwa sa a pa tounen yon rèv dezilizyon e ke diplomasi, menm si li diferan, louvri chemen an pou fini ak lagè sa a ki ap detwi lavi anpil moun.
Jean Launy AVRIL
Editoryalis, Centre à la Une