Ouvèti lekòl pou ane akademik 2024-2025 nan peyi Ayiti rive nan yon peryòd difisil, ak anpil defi ki make sistèm edikatif la, kontèks sosyo-ekonomik la, ak kriz sekirite ki ap domine lavi chak jou nan peyi a. Malgre obstak sa yo, anpil paran ak elèv ap fè efò pou retounen lekòl, pandan otorite yo ak òganizasyon entènasyonal ap chache solisyon pou fasilite aksè a edikasyon.

Enpak kriz sekirite a sou lekòl yo

Youn nan pi gwo defi yo pou ouvèti lekòl ane sa a se pwoblèm sekirite a, espesyalman nan Pòtoprens ak lòt gwo vil peyi a kote gang ame kontwole anpil katye. Lekòl ki nan zòn sa yo souvan oblije rete fèmen pou pwoteje elèv yo ak pwofesè yo kont vyolans, kidnapin, ak menas. Sa fè li difisil pou aktivite lekòl yo fonksyone nòmalman.

Gen anpil rapò ki montre plizyè sant edikatif sibi atak, piyay, e menm konfwontasyon ak gang ame. Kòm rezilta, kèk lekòl oblije deplase oswa fèmen, sa ki kite anpil timoun san aksè a edikasyon.

Defi ekonomik pou paran ak lekòl yo

Ekonomi Ayiti, ki deja frape pa enflasyon wo, fè ouvèti lekòl la vin yon pi gwo chay pou paran yo. Pri materyèl eskolè, inifòm, ak frekans ekolaj ogmante, pandan anpil fanmi pèdi mwayen yo akòz enstabilite politik ak vyolans. Anpil fanmi oblije fè sakrifis pou voye timoun yo lekòl, pandan lòt yo poko jwenn mwayen pou peye frekans oswa achte materyèl debaz pou timoun yo.

Pou lekòl prive yo, espesyalman, defi ekonomik la grav. Anpil nan yo ap lite pou kontinye fonksyone akoz pri operasyon ki ogmante, pandan kèk paran pa kapab respekte angajman yo. Konsekans sa yo lakoz anpil elèv riske rete lakay yo oswa entèwonp etid yo.

Efò pou reouvri lekòl yo

Gouvènman ayisyen an ansanm ak Ministè Edikasyon Nasyonal te fè kèk efò pou ouvèti lekòl la fèt nan dat yo te fikse, men sitiyasyon an rete trè difisil. Yo bay enstriksyon pou lekòl yo ouvè, men anpil zòn rete ensekirize, ak sa ki fè yon gwo pati nan lekòl yo an reta nan ouvèti yo oswa ap fonksyone nan kondisyon trè difisil.

Òganizasyon entènasyonal tankou UNICEF ak UNESCO ap travay ak otorite lokal yo pou soutni sistèm edikatif la nan bay founiti eskolè ak sipò teknik pou lekòl ki pi vilnerab yo. Malgre efò sa yo, gen anpil paran ki santi èd la pa ase konpare ak bezwen aktyèl yo, sitou nan zòn riral ak nan katye ki afekte pa gang ame yo.

Edikasyon nan kontèks dijital: yon opòtinite men ak defi tou

Malgre pwogrè nan teknoloji dijital, anpil lekòl nan peyi a poko gen mwayen pou entegre edikasyon sou entènèt oswa itilize zouti teknoloji avanse. Pandan pandemi COVID-19 la, kèk lekòl te fè efò pou adapte yo avèk ansèyman sou entènèt, men mank aksè a enfrastrikti dijital nan anpil kote, tankou entènèt ki stab ak ekipman pou elèv yo, limite rezilta sa yo.

Pou ane sa a, gen kèk lekòl prive ki kontinye ap itilize zouti dijital pou pwogram edikatif yo, men laplipa elèv nan sektè piblik la toujou pa gen aksè a zouti sa yo, sa ki lakòz yon inegalite ki agrave diferans ant timoun ki soti nan diferan klas sosyal.

Espwa pou lavni ak nesesite pou refòm

Malgre tout defi yo, ouvèti lekòl la reprezante yon sous espwa pou anpil elèv ak paran ki kontinye batay pou yon avni miyò atravè edikasyon. Pèp ayisyen an toujou demontre yon rezistans ekstraòdinè, menm nan fè fas ak gwo pwoblèm.

Sepandan, sitiyasyon edikatif peyi Ayiti a mande gwo refòm estriktirèl pou garanti ke tout timoun gen aksè a yon edikasyon de kalite, san danje, e nan bon kondisyon. Sa mande yon konbit ant gouvènman an, sektè prive a, ak kominote entènasyonal la pou mete resous yo ansanm epi chache solisyon dirab nan kad kriz sekirite ak ekonomik la.

Ouvèti lekòl la ane 2024 nan peyi Ayiti fèt nan yon kontèks ki pi difisil pase anvan. Sekirite, ekonomi, ak aksè a resous nesesè yo poze gwo defi pou gouvènman an, paran, ak elèv yo. Malgre difikilte sa yo, efò ap fèt nan divès nivo pou fè edikasyon aksesib e kontinye fonksyone, pandan yo chèche amelyore kondisyon sekirite ak edikatif timoun yo nan peyi a.

Jean Launy Avril, Centre à la UNE

By Jean Launy Avril

Je suis un guerrier de la vieille école. Nou fòme nan Syans Jiridik , Filozofi , Antropoloji sosyal e Syans Politik ak metriz nou nan Syans Sosyal domèn dwa moun .Nou gen fòmasyon nan redaksyon ak prezantasyon emisyon e nou ekri pou plizyè jounal nasyonal e entènasyonal elatriye..... Membre Fondateur et Directeur général du journal "Centre à la UNE". Mail: jean.launy.avril@mi.unc.edu.ar