Jean Price-Mars, yon figi san parèy nan literati ak panse Ayisyèn, te milite pou yon vokasyon entèlektyèl ak sosyal elit Ayisyèn nan yon peryòd kote peyi a te nan kriz politik ak sosyal. Nan kontèks aktyèl Ayiti, ki ap fè fas ak defi tankou ensekirite, enstabilite politik, ak defi ekonomik, vokasyon sa a rete esansyèl.
Price-Mars te kwè ke elit Ayisyèn nan, olye ke l ap viv izole nan yon mond weste ki detache de reyalite pèp la, ta dwe itilize konesans li ak enfliyans li pou leve sosyete a. Li te pouse elit la reflechi sou rasin kiltirèl li yo epi rann l tounen nan reyalite ayisyèn yo, ki ta dwe sèvi kòm fondasyon nan rechèch, pwodiksyon entelektyèl ak angajman sosyal yo.
Nan moman jodi a, plizyè panse yo kontinye travay sou ide Price-Mars yo, tankou Michel-Rolph Trouillot ak Leslie Manigat. Yo menm tou yo te esplwate nesesite pou elit la asime responsablite sosyal ak edikasyonèl li, e ankouraje yon devlopman ki anrasinen nan kilti ak reyalite peyi a. Nan sans sa a, elit la pa ta dwe fè politik kòm yon pwofesyon, men pito devlope yon vokasyon sèvis pou kontribye nan refòme enstitisyon yo, devlope kapasite resous imen ak ankouraje diyite Ayisyen yo.
Vizyon Jean Price-Mars la ka toujou pote anpil valè pou sosyete Ayisyèn jodi a, paske li ankouraje yon vokasyon ak yon angajman sosyal elit la ki esansyèl pou devlopman reyèl ak dirab. Men kèk fason ide sa yo ta ka itil nan kontèks aktyèl la:
Rekonekte ak Idantite Kiltirèl la: Price-Mars te milite pou yon retour aux sources kote Ayiti rekonèt epi valorize eritaj kiltirèl li yo, espesyalman aspè tankou vodou, lang kreyòl, ak tradisyon popilè. Yon vokasyon konsa, kote elit la se porte-parole kilti nasyonal la, ka ede ankouraje fyète kiltirèl, yon baz ki esansyèl pou inite nasyonal ak konfyans nan pwòp kapasite Ayisyen yo.
Pwomouvwa Yon Edikasyon Vize sou Realite Sosyete a: Price-Mars te pouse pou yon edikasyon ki adapte ak reyalite ak bezwen Ayiti. Sa vle di fòme jèn yo pou yo vin lidè ak sitwayen ki kapab kontribye dirèkteman nan devlopman peyi a, olye yo kite peyi a. Yon elit vokasyonèl ka envesti nan yon sistèm edikasyon ki prepare jèn yo pou adrese pwoblèm pratik tankou agrikilti, medikaman, devlopman kominotè, ak jistis sosyal.
Angajman Pou Chanjman Sosyal: Ayiti ap fè fas ak gwo inegalite sosyal ak ekonomik. Vizyon Price-Mars ankouraje elit la pou angaje nan batay kont enjistis ak disparite, yon bagay ki esansyèl pou ranfòse kominote ak devlope klas ki pi vilnerab yo. Yon elit ki pran angajman sosyal ka travay sou refòm sosyal ak politik ki kapab kreye opòtinite pou tout moun.
Fòme Patenarya ak Kominote Entènasyonal la sou Baz Respè Mityèl: Price-Mars te poze enpòtans respekte pwòp kilti Ayiti nan kad entèraksyon ak lòt peyi. Yon elit vokasyonèl ta ka ede etabli relasyon entènasyonal ki respekte ak valorize eritaj ak idantite Ayiti, pandan y ap chèche solisyon pou pwoblèm sosyal ak ekonomik yo.
Kreye Konfyans Sosyal ak Inite Nasyonal: Lide sa yo ka sèvi kòm baz pou bati konfyans nan sosyete a, kote elit la pa gade tèt li kòm yon gwoup privilejye, men pito kòm yon konduit pou amelyore lavi tout Ayisyen. Sa ta ka ede diminye divizyon nan sosyete a epi ankouraje yon sans de kominote ak solidarite.
Elit Ayisyen ki ta swiv vizyon sa a ta ka ede sosyete a jwenn pi bon chemen pou soti nan kriz ak enstabilite epi kreye yon avni kote Ayiti devlope yon fason dirab ak diyite.
Nan kontèks jodi a, enpòtans vizyon Price-Mars la fè plis sans pase janm avan. Pa gen okenn lòt fason pou Ayiti ka jwenn yon devlopman ki soutni san patisipasyon aktif elit entelektyèl ak sosyal la nan transfòmasyon reyalite ayisyèn yo.
Joseph Samuel Guillaume, Centre à la Une