Depi kèk semèn, pèp la ap gade ak anpil etonman, anpil kòlè, e pafwa ak yon ti rèl dezespwa, defile inonbrab aparisyon manm Konsèy Prezidansyèl Tranzisyon an sou plizyè platfòm radyo ak televizyon, ann Ayiti kou aletranje. Yo vin ak bon pawòl, yo chita konfòtab nan estidyo tankou etonanman yo pa gen okenn presyon sou zepòl yo, menm si peyi a ap glise chak jou yon ti kras plis nan dezòd, nan ensekirite, nan maspinay sosyal, e nan dezilizyon politik. Pandan y ap pale, y ap eksplike, y ap eseye plase ak bèl pawòl katastwòf yo pa rive jere a, pèp la, li menm, ap konte jou : 07 fevriye a rive. Manda yo prè pou fini. Men, kesyon prensipal la rete ouvè : Èske tout parad medya sa yo se pa estrateji pou inosan nan popilasyon an, pou kreye yon konfizyon atifisyèl, e finalman pou mande yon pwolongasyon manda ?
Gen yon bagay ki pa pase nan lespri anpil moun : depi ki lè yon pouvwa ki poko rive soude okenn gouvènans solid, ki poko reyalize okenn chanjman fondamantal, e ki pèdi konfyans majorite popilasyon an, vin pran lari medya yo konsa ? Depi kilè yon Konsèy ki ta dwe travay nan distans, nan analiz, nan silans reflechi, vin tounen yon bann pèsonalite k ap chèche aparisyon piblik plis pase rezilta ? Èske se vre yo deja ap prepare opinyon piblik la pou yon gwo “nou bezwen plis tan”, yon gwo “nou pat gentan pran mayèt la”, yon fraz ki tounen refren nan tout tranzisyon echwe, nan tout moman kote responsab yo pito jwe sou emosyon pèp la olye yo rann kont ?
Sa ki pi frape, se fason yo prezante tèt yo kòm inosan, kòm viktim yon sitiyasyon ki ta depase yo. Yo envante 1000 eskiz : se gang ki anpeche yo travay, se kominote entènasyonal la ki mete presyon, se enstitisyon yo ki fèb, se ekonomi ki kraze, se move eritaj, se tout bagay eksepte pwòp enkapasite yo. Men, pandan y ap chèche rezon, peyi a ap tonbe. Pèp la pa bezwen yon lòt chan sonmèy. Li bouke ak mizik transparans ki pa janm rive, ak pawòl refòm ki pa janm fèt, ak promès eleksyon ki toujou vann men yo pa janm livre.
Gen plis pase yon ti “poud lapli” nan fason yo ap miltipliye aparisyon yo. Lè yon manda ap bout, se swa ou ap fè bilan, swa ou ap remèt kle. Men lè ou kòmanse chèche opinyon piblik la ak mikro nonstop konsa, sa vle di yon sèl bagay : w ap fè maketing politik pou w rete sou chèz la. E si se vre sa k ap prepare a se vwa yon demann pou pwolongasyon manda sa ta yon insilt istorik pou yon pèp ki deja sibi trantan tranzisyon, plizyè dizèn gouvènman pwovizwa, epi ki toujou refè devan menm sik visye pouvwa ki pa vle pati.
Tranzisyon sa a pa t gen tan pran mayèt ? Men ki moun ki te di yo rete nan pale, nan deba, nan patchwork gwoup enterè olye yo travay ak rapidite, ak vizyon, ak dyalòg pwofon ? Yo te gen tan pou yo fè deklarasyon. Yo te gen tan pou yo fè konferans. Yo te gen tan pou yo fè vwayaj. Yo te gen tan pou yo fè foto. *Men yo pa jwenn tan pou yo bay pèp la yon minimum sekirite, yon direksyon klè, yon estrateji anti-koripsyon, yon orizon politik fikse ? Kote premye zak serye yo ? Kote siy serye volonte yo ? Pèp la ap mande : Kisa nou te fè ak 10 mwa ?*
Si objektif aparisyon sa yo se chèche inosan yo nan opinyon piblik la, se yon move kalkil. Pèp Ayisyen an pa sòt ankò. E si objektif la se mete presyon pou pwolonje manda yo, se yon gwo erè estratejik ak moral, paske pa gen okenn lojik demokratik ki otorize yon konsèy ki pa bay rezilta mande plis tan, tandiske chak jou peyi a ap peye chè echèk yo.
Ayiti bouke ak tranzisyon ki pa janm mennen okenn kote. Bouke ak “nou poko pare”, “ban nou tan”, “sitiyasyon an difisil”. Tout mouvman sosyopolitik ki mennen yon peyi nan dezòd toujou gen yon pwen komen : responsab ki pa pran responsabilite.
07 fevriye a dwe yon dat verite. Pa yon dat manipilasyon. Pa yon dat estrateji. Pa yon dat marketin politik. Si Konsèy la pa delivre, li pa dwe kenbe pouvwa.
Ayiti pa bezwen plis pawòl. Ayiti bezwen rezilta.
*Jean launy AVRIL , editoryalis -Centre à la Une*