Depi plizyè dizèn ane, dyaspora ayisyen an toujou rekonèt kòm yon poto mitan nan ekonomi peyi a. Li voye milya dola chak ane ki ede fanmi yo viv, soutni lekòl, lopital ak pwojè devlòpman. Men lè moman eleksyon rive, li toujou mete deyò. Poukisa kominote ki bay peyi a tèlman sipò, pa janm jwenn dwa pou patisipe nan eleksyon ?
Yon wòl ekonomik, men pa politik
Dyaspora a kenbe ekonomi peyi a sou de pye l. San lajan li voye, anpil moun pa t ap kapab peye lekòl, manje oswa pran swen sante yo. Men, pandan kontribisyon ekonomik li klè, dwa politik li pa respekte. Okenn gouvènman pa janm mete an plas yon mekanis klè pou l ka vote.
Yon lwa ki pa klè epi neglije
Konstitisyon ayisyen an rekonèt dwa ayisyen ki aletranje yo pou yo patisipe nan lavi politik peyi a. Malerezman, sa rete sou papye. Okenn gouvènman pa janm bay mwayen pou dyaspora a ka vote. Se swa yon mank de volonte politik, swa yo fè sa espre pou kenbe l lwen pouvwa a.
KEP a san vizyon pou dyaspora a
Plizyè KEP ki pase yo pa janm pran inisyativ pou mete biwo vòt nan konsila yo, fè yon sistèm vòt elektwonik oswa voye bilten bay ayisyen k ap viv lòt bò dlo. Se swa yo pa kapab, swa yo pa vle, paske yo pè sa dyaspora a ta ka fè nan eleksyon yo.
Yo pè dyaspora a paske yo pa ka manipile l ?
Politisyen ayisyen yo toujou renmen di yo apresye dyaspora a, men lè yo rive sou pouvwa a, yo pa janm mete anyen an plas pou l ka vote. Yo pè paske dyaspora a pi lib, li pa sou presyon, epi li gen plis enfòmasyon sou sa k ap pase nan peyi a. Se yon eleksyon yo pa ka kontwole fasil.
Kilè bagay sa ap chanje ?
Dyaspora a toujou reve pou l ka ede Ayiti pi plis. Men si li pa gen dwa vote, li pa janm ka gen yon vrè enfliyans sou desizyon politik yo. Yon gouvènman ki vrèman vle chanje Ayiti ta dwe mete tout estrikti nesesè pou dyaspora a ka patisipe nan eleksyon.
Kesyon an rete la : Eske Ayiti pare pou l bay dyaspora li plas politik li merite ?
Sadrax ULYSSE
Editoryalis Centre à la Une