Nan kòmansman mwa oktòb 2024 la, Prezidan dominiken Luis Abinader lanse yon nouvo operasyon depòtasyon kote gouvènman li a planifye depòte 10,000 Ayisyen chak semèn. Mezi sa a, ki fè pati yon apwòch agresif nan kontwòl migrasyon, vini nan yon moman kote tansyon ant Ayiti ak Repiblik Dominikèn ap ogmante, sitou sou kesyon migrasyon ak sekirite fwontyè. Depòtasyon sa yo ap ogmante kantite moun ki pral retounen nan yon Ayiti ki deja ap fè fas ak gwo enstabilite politik ak sosyal.
Depòtasyon Masiv: Yon Mezi Kontwovèsyal
Anons sa a soti kòm yon pati nan yon estrateji pi laj gouvènman dominiken an ap suiv pou kontwole migrasyon ilegal, espesyalman nan direksyon popilasyon ayisyèn nan. Selon Abinader, sa a se yon repons a sa li dekri kòm « yon kriz migrasyon san parèy » kote yon gwo kantite Ayisyen rantre nan Repiblik Dominikèn ilegalman. Prezidan an defann mezi sa yo kòm esansyèl pou « pwoteje sekirite ak resous peyi a, » pandan li fè konnen gouvènman li a pa ka sipòte kantite imigran sa yo.
Otorite dominiken yo deklare depòtasyon yo vize sitou moun ki pa gen papye legal, ki fèk antre ilegalman, oswa ki pa respekte kondisyon migratwa yo. Yo te mete yon fokis espesyal sou fwontyè nò yo kote gen yon trafik frekan ki soti ann Ayiti.
Yon Tansyon Deplizanpli Gwo sou Fwontyè a
Desizyon pou depòte 10,000 Ayisyen chak semèn ajoute nan yon seri politik difisil ki fè gwo tansyon sou fwontyè ant de peyi yo. Repiblik Dominikèn te deja fèmen kèk seksyon nan fwontyè li ak Ayiti kòm yon repons a yon konfli sou itilizasyon Rivyè Masak la, e gouvènman Abinader te anonse konstriksyon yon gwo mi pou plis kontwole mouvman moun ant de peyi yo.
Fwontyè dominiko-ayisyen an toujou te yon espas ki chaje ak pwoblèm, e fèmti fwontyè a te gen gwo konsekans sou komès ant peyi yo, sitou pou zòn fwontyè ki depann sou echanj sa yo pou soutni ekonomi lokal yo. Mezi depòtasyon sa yo ranfòse plis tensyon ki deja ekziste ak Ayiti, kote moun ki te konn fè ti komès sou fwontyè a ap konfwonte mizè ekonomik plis toujou.
Enpak sou Popilasyon Ayisyèn nan
Operasyon depòtasyon sa yo, ki pral wè 10,000 Ayisyen depòte chak semèn, genyen gwo konsekans imanitè. Ann Ayiti, sitiyasyon an vin pi difisil chak jou akoz kriz politik, vyolans gang, epi mank resous debaz yo. Anpil nan moun ki depòte yo ap retounen nan yon peyi kote mank sekirite ak enfrastrikti ap mete lavi yo nan pi gwo danje. Kominote entènasyonal la, ansanm ak plizyè òganizasyon dwa moun, deja eksprime enkyetid yo sou kondisyon tèrib Ayisyen yo ap retounen ladan yo.
Genyen ka kote fanmi yo ap separe pandan operasyon depòtasyon yo, sitou lè gen timoun ki fèt nan Repiblik Dominikèn men ki gen paran ayisyen. Plizyè gwoup dwa moun fè konnen depòtasyon sa yo fèt nan yon fason ki vyole prensip imanitè, kote moun yo pa toujou gen ase tan pou yo pwouve sitiyasyon legal yo oswa prepare tèt yo pou retounen nan yon peyi kote lavi yo ka an danje.
Reyaksyon Entènasyonal ak Kritik
Depòtasyon masiv sa yo, jan li te prevwa, pwovoke gwo reyaksyon nan nivo entènasyonal. Amnesty International, Human Rights Watch, ak lòt òganizasyon imanitè te kondane desizyon sa a kòm yon vyolasyon dwa moun. Yo fè konnen desizyon depòtasyon yo pa pran an konsiderasyon sitiyasyon difisil Ayiti ap travèse a, ni enpak imanitè li sou fanmi yo, timoun, ak lòt moun frajil.
Nan kad kriz sa a, Konsèy Sekirite Nasyonzini te fè apèl pou yon ajisteman nan politik migratwa dominiken an epi te mande gouvènman dominiken an pou konsidere konsekans imanitè ki lye ak depòtasyon masiv sa yo. Plizyè peyi nan CARICOM te eksprime enkyetid yo sou fason Dominikani ap trete kominote ayisyèn nan epi mande pou gen plis dyalòg pou jere migrasyon ant de peyi yo.
Defans Gouvènman Abinader
Malgre gwo kritik entènasyonal, Luis Abinader rete fèm sou desizyon li pran yo. Li fè konnen ke peyi li « pa kapab sipòte kantite imigran ilegal sa yo » e ke li responsab pou pwoteje enterè pèp dominiken an. Nan deklarasyon piblik li, Abinader te di ke mezi sa yo esansyèl pou « evite yon kriz sosyal ak ekonomik » nan Repiblik Dominikèn, pandan li souliye enkapasite kominote entènasyonal la pou adrese kriz Ayiti a dirèkteman.
Li fè konnen gouvènman li a ap kontinye travay pou aplike lwa migrasyon nan yon fason ki fè respekte dwa moun, men li fè klè ke « Ayisyen ki antre ilegalman pral retounen nan peyi yo. » Abinader te tou eksprime ke mezi sa yo pa kont tout Ayisyen, men vize moun ki pa gen papye regilye epi ki antre san otorizasyon.
Yon Politik Depòtasyon ki Fè Divizyon
Depòtasyon 10,000 Ayisyen chak semèn nan anba gouvènman Luis Abinader la vin pi fò nan yon moman kote Ayiti ap travèse youn nan pi gwo kriz nan istwa modèn li. Pandan Abinader defann politik sa yo kòm nesesè pou pwoteje nasyon li a, kritik yo fè konnen ke desizyon sa yo sanble pi plis ak yon pratik anti-ayisyen ki fè kadejak sou dwa moun epi ki agrave kondisyon imanitè Ayisyen ki deja ap soufri.
Avni pwogram depòtasyon sa yo ap depann de jan kominote entènasyonal la ak Ayiti pral reyaji, ak si pral genyen plis presyon pou yon ajisteman nan politik migrasyon dominiken an. Pandanstan, depòtasyon sa yo kontinye kreye tansyon ant de peyi yo, e efè sou moun ki viktim yo ap souke konsyans anpil nan nivo mondyal.
Jean Launy AVRIL, Centre à la UNE