Lè nou gade jan mond lan ap avanse nan teknoloji dijital, Ayiti parèt tankou yon peyi ki rale pye nan direksyon yon nouvo epòk kote teknoloji se baz devlopman. Malgre revolisyon dijital la chanje lavi plizyè milya moun atravè lemond, Ayiti toujou ap lite pou l pran plas li. Teknoloji an Ayiti sanble tounen yon liks olye de yon zouti fondamantal, yon fenomèn ki rezève pou yon ti ponyen moun ki gen mwayen, pandan rès popilasyon an ap gade l soti byen lwen.
Kontrèman ak Ayiti, plizyè peyi nan mond lan fè gwo pwogrè nan entegrasyon teknoloji a tout nivo, yon chanjman ki pa sèlman bay rezilta ekonomik, men ki chanje fason moun viv, aprann, e menm kominike. Peyi tankou Estoni, Kore di Sid, e menm vwazen nou Repiblik Dominikèn, montre kouman teknoloji ka jwe yon wòl enpòtan nan amelyore lavi chak sitwayen epi ogmante opòtinite ekonomik yo.
Estoni: Pyonye nan Gouvènans Dijital
Estoni, yon ti peyi nan Ewòp, tounen yon modèl mondyal nan fason li entegre teknoloji nan gouvènans. Tout sistèm administrasyon piblik yo dijitalize, sa ki fè ke sitwayen estonyen yo kapab fè preske tout tranzaksyon ak enstitisyon leta yo sou entènèt. Yo ka vote elektwonikman, peye taks yo, jere dokiman sante yo, e menm antreprann biznis dijital san menm bezwen deplase. Rezilta a se yon devlòpman ekonomik rapid ak yon sekirite teknolojik ki fè sitwayen yo gen plis konfyans nan gouvènman an.
Kore di Sid: yon modèl nan edikasyon ak Inovasyon teknolojik
Kore di Sid se yon lòt egzanp kote teknoloji tounen yon zouti fondamantal pou devlopman peyi a. Avèk gwo envestisman nan edikasyon ak rechèch dijital, Kore di Sid kontinye ap amelyore sistèm edikatif li ak yon sistèm entèaktif kote elèv yo gen aksè a zouti teknolojik depi nan nivo primè. Sistèm sa a fè ke Kore di Sid ap grandi yon jenerasyon ki gen gwo konpetans dijital, yon aspè ki enpòtan anpil nan yon ekonomi mondyal ki pouse ak inovasyon.
Repiblik fominikèn: Pwogrè nan enfrastrikti dijital nan Karayib la
Vwazen nou Repiblik Dominikèn fè gwo pwogrè nan amelyore aksè a entènèt ak sèvis dijital yo. Anpil enstitisyon leta, lekòl, ak lopital devlope sistèm dijital pou fasilite sèvis piblik yo epi konekte plis Dominiken ak lemond dijital la. Pwogrè sa yo pa sèlman ap ede ekonomi dominiken an grandi, men li fè li pi fasil pou popilasyon an gen aksè ak enfòmasyon, aprann sou entènèt, epi sèvi ak sèvis piblik yo san bezwen fè gwo deplasman.
Peyizaj teknolojik Ayiti: ki kote nou soti, e ki kote nou prale?
Alòske lòt peyi yo ap pran avantaj sou tout benefis dijital yo, Ayiti kwense nan yon sistèm ki souvan twò demode. Pifò inivèsite, lekòl ak enstitisyon leta Ayisyen yo manke enfrastrikti teknolojik nesesè pou fè yon avanse nan epòk dijital la. Lyen ant mank de devlopman teknoloji ak limitasyon ekonomik la vizib, kote anpil moun nan peyi a poko gen aksè a yon koneksyon entènèt ki estab, ni a zouti tankou òdinatè oswa telefòn entelijan.
Sa a se yon gwo pèt pou Ayiti, kote teknoloji te kapab sèvi kòm yon motè pou amelyorasyon sèvis piblik yo, pou amelyore edikasyon, ak pou kreye nouvo opòtinite ekonomik. Entegrasyon teknoloji nan chak sektè ta ka bay Ayiti yon chanjman fondamantal ki fè l rive toupre nivo entènasyonal la nan divès zafè.
Ki chimen Ayiti dwe swiv?
Peyi tankou Estoni, kore di Sid, ak Repiblik Dominikèn montre nou ke ak yon vizyon klè epi ak envestisman nan teknoloji, yon peyi kapab fè yon avanse rapid menm si li te an reta. Gouvènman ak sektè prive ayisyen yo ta dwe travay ansanm pou amelyore aksè a teknoloji, pou ranfòse enfrastrikti dijital, epi pou ankouraje pwogram edikatif ki fòme jenerasyon kap vini yo nan domèn teknoloji. Se yon chimen ki long, men si nou pran angajman an, Ayiti ta ka redwi distans ant li menm ak rès mond lan.
Nan yon mond kote teknoloji pa yon opsyon men yon nesesite, nou pa ka kite Ayiti kontinye rete nan yon eta kote teknoloji sanble ak yon liks oswa yon fenomèn. Nou dwe fè tout sa ki nesesè pou l tounen yon zouti ki aksesib pou tout Ayisyen, yon zouti ki sèvi peyi a epi ki ede l avanse nan chimen devlopman global la.
Jean Launy Avril, Centre à la UNE !